Duurzaamheid, Waarom?
Als SAM Waadhoeke zetten wij ons met volle energie in voor een duurzame ontwikkeling, zodat niet alleen wij maar ook de generaties na ons het vermogen hebben te kunnen voorzien in eigen behoeftes, met kwaliteit van leven.
Omgevingswet
In 2019 treedt de Omgevingswet in werking. Dat biedt kansen om duurzaamheid nadrukkelijker op de agenda te zetten dan tot nu toe het geval is geweest. Als SAM Waadhoeke willen we met prioriteit werken aan:
1. De energietransitie;
2. Een aantrekkelijk en gezond landschap, met duurzame landbouw en een hoge biodiversiteit;
3. Een klimaatbestendige inrichting;
4. Een duurzame infrastructuur.
We zien duurzame ontwikkeling niet alleen als een technologische uitdaging. Het is ook – en wellicht vooral – een sociaaleconomische uitdaging. Als we een koploperpositie kiezen, geeft dat een extra impuls aan de gemeenschapszin en ontstaat er nieuwe werkgelegenheid. We hebben in Waadhoeke ruimte voor innovatie.
1. Energietransitie
De energietransitie heeft wat ons betreft absolute prioriteit. We ervaren in toenemende mate wereldwijd de nadelen van het gebruik van fossiele brandstof, zoals klimaatverandering, luchtverontreiniging en bodemdaling door gaswinning. We kunnen deze alleen te lijf gaan als we op geloofwaardige wijze werken aan duurzame alternatieven.
Er zijn reeds vele bewoners en bedrijven in onze gemeente die het initiatief hebben genomen tot de vorming van energiecoöperaties. Zij zetten in op energiebesparing en de aanleg van netwerken voor duurzame elektriciteit en warmte. Deze ontwikkeling willen we actief ondersteunen en faciliteren. Daarbij vinden we het van belang dat lusten, lasten en zeggenschap bij elkaar worden gehouden en ook minder draagkrachtige mensen moeten kunnen profiteren van gunstige financiële regelingen. Samen met het bedrijfsleven onderzoeken we mogelijkheden voor het opleiden van vakmensen in dit werkveld, zodat de verduurzaming van onze leefomgeving ook resulteert in extra werkgelegenheid.
2. Aantrekkelijk en gezond landschap, met duurzame landbouw
Zowel voor de kwaliteit van het milieu als de inkomenspositie van agrariërs is het van belang dat we volop inzetten op een circulaire economie, waarbij kringlopen klein en kort worden gehouden. Samen met ondernemers willen we verkennen welke mogelijkheden er zijn om enerzijds de landbouw te intensiveren, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van ‘verticale landbouw’ op
bedrijventerreinen, en anderzijds te extensiveren, zodat de biodiversiteit van ons landschap toeneemt en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest kan worden gereduceerd. We bouwen daarbij voort op lopende initiatieven. Belangrijke waarden in dit proces zijn: economische diversiteit (dus minder kwetsbaarheid), een gezonde bodem, schone lucht en helder water. Als SAM Waadhoeke willen we dit faciliteren.
Door de verweving van stad, dorp en platteland in onze gemeente te benutten en ervoor te zorgen dat het merk ‘Waadhoeke’ wordt geassocieerd met gezond en duurzaam, ontstaan extra mogelijkheden voor recreatie.
3. Klimaatbestendige inrichting
De effecten van klimaatverandering tekenen zich af. Neerslag valt in pieken naar beneden en droogtes duren langer. In de bebouwde omgeving zal vaker sprake zijn van hittestres in de zomer. Ook zullen hoge windsnelheden vaker voorkomen. SAM Waadhoeke maakt zich sterk om bij alle ruimtelijke veranderingen rekening te houden met deze effecten. We worden klimaatbestendiger als we regenwater benutten als bron in de leefomgeving, extra ruimte bieden voor de waterberging, de stedelijke afvalwaterketen (riolering en zuivering) volwaardig inzetten in de energietransitie, meer groen aanbrengen in de openbare ruimte en particuliere terreinen. Dit groen kan tevens dienen als windremmer, bijenlint, verbinding voor vleermuizen, etc.
4. Duurzame infrastructuur
In een landelijke gemeente als Waadhoeke zijn en blijven mensen voor een belangrijk deel afhankelijk van de auto. Het wegennet is in de huidige toestand ruim bemeten. Nergens zijn files en verkeerslichten. Als we de komende jaren gaan investeren hanteren we de volgende prioriteiten-volgorde: (1) fietspaden, (2) snel internet, (3) openbaar vervoer en (4) automobiliteit.
Goede veilige fietspaden zijn onder andere van groot belang voor de jongeren die steeds verder moet fietsen naar school en voor toeristen. Bescherming tegen de wind vraagt aandacht. Met snel internet kunnen we verkeersbewegingen over de weg reduceren. Voor openbaar vervoer streven we naar diversiteit. Een creatieve deeleconomie draagt hieraan bij.
Proces
We vinden het als SAM Waadhoeke belangrijk dat de we bij de uitwerking van de Omgevingswet niet alleen kijken naar de formele taken, maar ook naar de onderwerpen waar we in een netwerk van actoren indirect invloed op kunnen uitoefenen. Dit is geheel in de geest van de wet. Het draait niet om onze taken, maar om de kwaliteit van onze leefomgeving. We leggen de lat hoog als het om SAMenwerken gaat.
Bij alle onderwerpen willen we aandacht geven aan onderwijs en educatie. We zien de verduurzaming van onze samenleving als een gezamenlijk leerproces, waarbij mensen hun hele leven lang leren.
Leefbaarheid
Vier speerpunten
Bij leefbaarheid gaat het niet alleen over de kwaliteit van de fysieke leefomgeving, zoals de onderhoudstoestand van groen en wegen en de aanwezigheid van winkels en sportvoorzieningen, maar ook om het sociale klimaat. Daarbij horen vragen als: voel ik me prettig in mijn eigen leefomgeving? Kunnen kinderen hier veilig spelen? Kan ik mij hier ontplooien? Als SAM Waadhoeke kunnen we natuurlijk zeggen dat alles belangrijk is en dat we daar aandacht aan gaan besteden. Maar wat gaan we dan in de praktijk doen? We hebben vier speerpunten benoemd waar we de komende jaren echt werk van gaan maken. Deze zijn:
1. Met kwaliteit wonen, werken en recreëren;
2. Het voorsorteren op veranderingen;
3. Het ondersteunen van ideeën van bewoners en bedrijven;
4. Persoonlijk, dichtbij en online.
Centraal bij deze speerpunten staat het begrip interesse. Het gaat om interesse in de leefomgeving en in elkaar. We geloven in de kracht van mensen. We laten het initiatief dan ook bij inwoners en bedrijven waar het kan en nemen als overheid de verantwoordelijkheid waar het moet.
1. Met kwaliteit wonen, werken en recreëren
Het is goed wonen in de gemeente Waadhoeke. We hebben aan bewoners gevraagd met rode stickers op een kaart aan te geven waar problemen zijn – en de gemeente wat aan moet doen – en met groene stickers de plekken die men koestert. Op de kaart staan meer groene dan rode stippen. Als SAM Waadhoeke zetten we ons in om de waardevolle elementen in onze leefomgeving te behouden en de problemen rond verrommeling en verkrotting – de rode punten – aan te pakken. Daarnaast zetten we ons in voor een actieve leegstandsaanpak. Daarbij hanteren we de volgende prioriteitsvolgorde: (1) herbestemmen, (2) herontwikkelen en (3) slopen.
Een punt waar we specifiek aandacht aan geven wordt wel aangeduid als ‘landschapspijn.’ In een geleidelijk proces verdroogt het land, neemt de biodiversiteit af en zien we steeds minder kieviten en grutto’s in het voorjaar. De weilanden gaan steeds meer lijken op biljartlakens. Tegelijkertijd wordt het steeds moeilijker voor boeren een goed inkomen te verwerven. We houden elkaar in de houdgreep. Wij denken dat het mogelijk is dat de biodiversiteit kan toenemen in combinatie met een gezonde inkomenspositie voor boeren. Het landschap wordt daarmee aantrekkelijker voor toeristen. De komende jaren willen we een doorbraak realiseren. Dat doen we door het ondersteunen van agrarische ondernemers die inzetten op een gezonde bodem en een hogere biodiversiteit. Tevens willen verrommeling van het landschap tegengaan door te zorgen van een groene inpassing van stallen en gebouwen.
In onze regio is sprake van een gezond ondernemersklimaat. Samen met de ondernemers willen we werken aan een zogenaamde ‘regelvrije zone.’ Dat wil niet zeggen dat er geen regels zijn, maar dat de regels ondergeschikt worden gemaakt aan hogere doelen, zoals duurzaamheid, vakmanschap en innovatie. Het leven voor ondernemers – en ook voor bewoners – is de laatste decennia zo
ingewikkeld gemaakt dat we soms niet meer weten waar een regel, voorschrift of protocol eigenlijk voor bedoeld is. In de Waadhoeke willen we weer tot essenties komen.
Vooral vanuit het bedrijfsleven is er behoefte aan goed opgeleide mensen. Veel werkloosheid zit in het segment van laagopgeleide mensen. Ook zien we dat jongeren wegtrekken omdat er geen passend werk voor hen is. Er is vraag naar een betere aansluiting. Daarom willen we initiatieven als de Bildtse Campus uitbouwen. We gaan daarbij uit van de principes van ‘een leven lang leren.’ Leren doe je niet alleen op school, maar overal en gedurende je hele leven. SAM Waadhoeke wil dat de gemeente Waadhoeke nog meer trendsetter zal zijn als het gaat om de praktische uitwerking hiervan.
2. Het voorsorteren op veranderingen
De bevolkingsstructuur verandert. Naar verwachting neemt het aantal gezinnen af. Je kunt afwachten en kijken hoe het loopt om op termijn gepast te reageren. Echter, wij denken dat je proactief moet handelen. Als we anticiperen, kunnen we de veranderingen nog beïnvloeden. Daarvoor moeten we onder andere het gesprek aangaan over voorzieningen, zoals buurthuizen, winkels, scholen, bibliotheken, zwembaden, theaters en sportaccommodaties. Niet elk dorp en elke wijk kan alles hebben. Het gaat om het maken van keuzes. Wat we willen vermijden dat er veel voorzieningen zijn die net niet het hoofd boven water kunnen houden. We streven naar diversiteit. Als SAM Waadhoeke zetten wij ons in voor versterking van cultuur en snel internet.
Ook zetten wij ons in voor ouderen die langer zelfstandig willen blijven wonen. Daarvoor moeten dan wel woningen beschikbaar zijn die passend zijn. En bovenal is het belangrijk dat er in de dorpen ontmoetingsplekken zijn voor ouderen.
Een ander aandachtspunt betreft de vele verenigingen in wijken en dorpen. Ze bestaan al jaren en hebben zich stevig geworteld in de samenleving. Te denken valt aan de verenigingen van Plaatselijk Belang en de sportverenigingen. Ze hebben te kampen met minder leden en minder vrijwilligers voor bestuursfuncties. We willen samen met hen oplossingen bedenken en faciliteren voor het omgaan met de veranderende wereld. We gaan niet vooraf de regels maken vanuit de gemeente, maar samen met verenigingen het vraagstuk oppakken.
3. Het ondersteunen van ideeen van bewoners en bedrijven
We hebben met bewoners en bedrijven gesproken die ideeën hebben voor beheer en onderhoud, leefbaarheid, sociale activiteiten en nieuwe vormen van ondernemen. Te vaak smoren deze in procedures en voorschriften. Dat willen we veranderen. We willen luisteren, om vervolgens niet te toetsen aan regels en normen, maar aan wat de waarden die de ideeën hebben voor onze gemeente, of breder. Vervolgens zetten wij ons in de goede ideeën te ondersteunen. Daarbij willen we in overleg met bewoners en bedrijven een fonds instellen om de ideeën in de praktijk te verwezenlijken. Bijvoorbeeld, onbenutte gebouwen kunnen worden getransformeerd naar ruimtes voor startende ondernemers. Het initiatief ligt dan bij de ondernemers zelf.
4. Persoonlijk, dichtbij en online
De wereld verandert. Enerzijds wil je vasthouden aan wat er was, anderzijds moet je meegaan in een wereld die volop in beweging is. We gaan op zoek naar een goede balans. Daarbij willen we verzilveren wat wordt beloofd in het promotiefilmpje van Waadhoeke: “De gemeente wil samen met haar inwoners en ondernemers vorm geven aan de gemeenschap: persoonlijker, dichtbij en online.” Bij veel inwoners leeft de vraag: staat de gemeente Waadhoeke straks niet heel ver af van ons dorp of onze wijk? Dit is een signaal dat we serieus nemen. We zullen kritisch volgen of de belofte van de nieuwe gemeente daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Meer dan welke partij ook maken we werk van echte participatie, dus niet veredelde jaren ’60 inspraak. De overheid is er voor de mensen, de mensen zijn er niet om aan regels van de overheid te voldoen.
Sociaal Domein;
Samen onderweg
Iedereen wil graag meedoen en heeft behoefte aan waardering. Helaas verloopt het leven niet altijd zoals we dat graag zouden willen. We krijgen te maken met soms ingrijpende problemen, die ons buitenspel lijken te zetten. Als we daar zelf of met onze omgeving niet uit komen, moet er zorg en ondersteuning zijn. Die taken heeft de gemeente en SAM Waadhoeke neemt die erg serieus, omdat het gaat om kinderen, ouders, familie en vrienden. Bij vragen en zorgen bijvoorbeeld over opvoeden, werk en
inkomen en als mantelzorger , moet er een luisterend oor beschikbaar zijn. En iemand die meedenkt over oplossingen, zodat mee blijven doen wél kan.
Om dat te bereiken wil SAM Waadhoeke op vier duidelijke speerpunten inzetten:
- De toegang tot ondersteuning en zorg goed toegankelijk houden en waar nodig verbeteren.
- Signalen vroeg oppakken en erop af ! ; preventie
- Betrekken van netwerk met aandacht voor mantelzorgers en vrijwilligers
- Sociale integratie van kwetsbare groepen
1. De toegang goed toegankelijk houden, waar nodig verbeteren
In de praktijk blijkt dat u de inzet en hulp door de medewerkers van het Gebiedsteam
waardeert. Rechtstreeks contact of via de huisarts, wijkverpleegkundige of de school van uw kind, wordt steeds sneller gelegd. In Waadhoeke zullen we die korte lijnen en dat netwerk blijven versterken. U moet op het goede moment het goede gesprek hebben, waarin uw situatie en die van uw gezin centraal staat. Gezamenlijk kunnen er dan oplossingen in gang gezet worden. SAM Waadhoeke vindt dat hulpverlening en ondersteuning zich daarbij nadrukkelijk moet laten leiden door de situatie zelf en niet door de regels. Aanvragen kunnen eenvoudiger en de medewerkers van het Gebiedsteam krijgen ruimte om te handelen.
Wij willen meer gebruik maken van de vrije regelruimte in wetten. SAM zou graag meewerken aan een proeftuin of landelijk experiment, bijvoorbeeld rond de Participatiewet (reintegratie en bijstand).
Voortzetten van pilot/ in dienst nemen van gedragswetenschappers voor coaching en ondersteuning van Gebiedsteam bij de uitvoering van maatwerk.
2. Preventie ; Signalen vroeg oppakken
Preventie is niet enkel gericht op het voorkomen van problemen maar ook op het voorkomen van toename of verergering van problemen. Dat betekent dat preventie op verschillende momenten in het mensenleven maar ook in het ziekteproces kan worden ingezet.
Bij de jeugd willen we inzetten op laagdrempelige vroeg-signalering en opvoedingsondersteuning. Naast signalering van gedragsproblematiek moet daar ook aandacht zijn voor het signaleren van armoede in een gezin. De vroeg-signalering start al bij de consultatiebureaus.
Wanneer het leven dreigt vast te lopen, willen wij inzetten op preventie door laagdrempelig ondersteuning en ontwikkeling aan te bieden aan kwetsbare groepen. Bijvoorbeeld voorlichting over zelfstandig wonen met beperkingen, netwerk ontwikkeling en vroegtijdig het juiste specialisme in voldoende mate betrekken.
3. Betrekken van netwerk
Zorg moet zoveel mogelijk bij mensen thuis worden georganiseerd zodat het bestaande sociale netwerk betrokken kan blijven. Wanneer het niet langer mogelijk is om in eigen omgeving te verblijven, wil SAM het geclusterd wonen (zowel voor ouderen als, psychiatrisch patienten) stimuleren. Dit heeft als voordeel dat zorg snel georganiseerd kan worden maar onderlinge contacten ook bevorderd kunnen worden.
Het zorgen voor een naaste is over het algemeen geen bewuste keuze maar een situatie waarin je verzeilt raakt, met name met het ouder worden. De groep ouderen en daarmee het aantal mantelzorgers groeit vors. Meer inzet op waardering en mogelijkheden voor ondersteuning om overbelast raken te voorkomen, dus in een vroeg stadium ,vindt SAM Waadhoeke van groot belang. Hiervoor is het intensiveren van netwerkcoaches en seniorenadviseurs een voorbeeld.
Daarnaast mogen we ons in de dorpen en stad rijk rekenen met de grote inzet van vrijwilligers die o.a. verschillende spreekuren bemensen ,bijvoorbeeld voor vragen rond Geld en Zorg. Daarbij raken dan budgetmaatjes, gezinsmaatjes enzovoort ook in beeld. Deze informele en 'particuliere' ondersteuners en initiatiefnemers faciliteren/ verbinden met elkaar. Zij kunnen in eigen omgeving verenigingen en netwerken ( bv (zorg)coöperaties bevorderen, activeren en versterken.
Ook bij de integratie van nieuwkomers doen we een groot beroep op vrijwilligers, o.a. de maatschappelijk begeleiders. Zij hebben recht op een stevige ondersteunende structuur van coördinatie en begeleiding.
4. Sociale integratie van kwetsbare groepen
Meedoen is helaas niet voor iedereen vanzelfsprekend, door beperkingen, life-events etc lopen sommige groepen meer risico om buitenspel komen staan op de arbeidsmarkt en in sociale netwerken. SAM wil buitenspel voorkomen maar ook een weg bieden om weer deel te nemen. Door de ontmoetingsmogelijkheden voor kwetsbare groepen in de vorm van inloopcafés uit te breiden, verbinding te bevorderen tussen verschillende groepen (Jeugd, ouderen/migranten en tussen professionals en vrijwilligers , dorps- en wijkgericht). Bijvoorbeeld door sportclubs te activeren en belonen voor sociale programma’s en toegankelijkheid van kwetsbare groepen
De overgang die ontstaat wanneer iemand 18 wordt, is een kwetsbaar moment om buitenspel te komen staan. Er wordt meer gevraagd, ondersteuning valt weg of wijzigt. SAM wil dat er ruimte is om deze overgang te faciliteren. Ondersteuning zou groepsgericht en in themagroepen kunnen maar ook door het inzetten van mentorprogramma’s.
Blijven deelnemen aan de arbeidsmarkt geeft mensen dagbesteding, gevoel van meedoen en waardering. SAM wil zich daarom inzetten op arbeidsmarkt toeleiding van werknemers met een verdiencapaciteit van< 100%. Lokale ondernemers branche gericht mede verantwoordelijk maken. Maar ook Statushouders/Nieuwkomers een branche integraalprogramma aanbieden van werk, wonen, inburgering en taal.
Wij verwachten dat iemand mee gaat doen maar instappen doe je op eigen niveau. Dat begint voor een groep mensen bij sociale dagbesteding, dat blijven wij dan ook voldoende faciliteren.
Open het programma als document: