Europarlementariër Agnes Jongerius (PvdA) bezocht maandag 13 mei de gemeente Waadhoeke. Het bezoek was georganiseerd door de lokale afdeling van de PvdA, in samenwerking met SAM Waadhoeke. Het doel van het bezoek was om in Waadhoeke informatie op te halen over de manier waarop Waadhoeke omgaat met het fenomeen arbeidsmigranten. SAM-raadsleden Hanna van der Werff en Wim Hokken bespraken met Jongerius de kwestie arbeidsmigratie. 

Door Wim Hokken en Hanna van der Werff

Agnes heeft al tal van bezoeken afgelegd in het hele land. De ervaringen die zij daarbij opdoet zijn voor haar van belang voor haar werk in Brussel. In onze gemeente zijn volgens een gemeentelijke schatting, gebaseerd op informatie van werkgevers, ongeveer 1200 arbeidsmigranten. Er zijn andere schattingen die uitgaan van een veelvoud van dit aantal. We zullen het nooit precies weten, maar 1200 of 1300, het zijn er veel.

Agnes Jongerius is geïnteresseerd hoe we hier met dat fenomeen van arbeidsmigranten om gaan. Zelf werkt ze aan goede regelgeving. Regelgeving die voorkomt dat mensen onderbetaald worden en daardoor tegen elkaar uitgespeeld kunnen worden. Een CAO hoort voor iedereen te gelden. Medio 2020 zal er veel van die wetgeving worden omgezet.

SAM Waadhoeke heeft voor Agnes Jongerius een programma opgesteld waarbij zij sprak met vertegenwoordigers van dorpsbelang Oosterbierum, de woningstichting NoordWest Friesland, iemand met een migratieachtergrond en uiteraard vertegenwoordigers van SAM Waadhoeke. Paul de Cock & Rintje Visser (beiden dorpsbelang Oosterbierum), Rein Hagenaar (directeur Woningstichting Noord West Friesland), Erik Burgiel (AB uitzendbureau), Hanna van der Werff, Bartele Boersma (raadslid Harlingen) waren hierbij aanwezig.

We haalden uit de bijeenkomst op dat het op dit moment goed gaat in Waadhoeke. Vorig jaar waren er de nodige schermutselingen met name in Berltsum, maar ook in andere dorpen zoals Oosterbierum en Sexbierum begon de roep om beleid groter te worden. Door inspanningen vanuit de bevolking en de gemeenteraad is het tij ten goede aan het keren. Het college heeft het roer omgegooid. Dat gaat niet in een keer.  Er wordt hard gewerkt in overleg met de dorpen aan een structurele oplossing. Daartoe zijn intussen een aantal sessies gehouden met een grote opkomst en betrokkenheid. De uitkomst van die sessies komt toevallig vandaag voor publicatie beschikbaar.

Als gemeenteraad hebben wij ingezet op een oplossing vanuit onze inwoners. Vanuit de deelnemers voelen we dat er vertrouwen is in een gemeenschappelijk gedragen oplossing. Jongerius neemt vanuit Waadhoeke mee dat samenwerken belangrijk is als je migratie als een kans ziet en wilt voorkomen dat er een tweedeling ontstaat.

LEES OOK: [Omrop Fryslân] Plan voor arbeidsmigranten in Waadhoeke: extra huisvesting in buitengebied

Wij zullen met elkaar moeten nadenken over het leefbaar houden van onze samenlevingen. Dat geldt voor de landen waar de migranten vandaan komen met een tekort aan goed betaald werk, en dat geldt voor de landen met meer vraag naar werkers dan er mensen beschikbaar zijn. En laten we niet vergeten: migranten zijn ook een kans voor ons gebied. En - hoe we er ook tegenaan kijken - we zullen ze hard nodig hebben in de komende jaren. Niet alleen in de kassen, maar ook in de bouw, de zorg. En waar niet eigenlijk.

Als SAM gaan wij ons sterk maken voor goede huisvesting voor de migranten zonder daarbij de eigen inwoners te vergeten. Eerlijk delen is een, eerlijk werk voor een fair loon is een even belangrijk punt. Daar strijdt Agnes voor. En onze mensen in Den Haag moeten zorgen voor een goede naleving van de afgesproken arbeidsovereenkomsten.

Kortom: we hebben allemaal onze opgave. Fijn dat Agnes Jongerius in Waadhoeke op bezoek was.

Wim Hokken & Hanna van der Werff - Raadsleden SAM Waadhoeke

Impressie raadsvergadering van 25 april. Geschreven door Wim Hokken.

Opnieuw klimt Wim Hokken in de pen en geeft een impressie van de raadsvergadering van 25 april. Met onder andere twee insprekers voor de vergadering, de startnotitie cultuur en biodiversiteit. 

Klacht over sociale dienst 

De eerste inspreekster hield een verhaal dat ons als SAM-fractie pijn deed. Een mevrouw die zich inspande door een opleiding te volgen werd zonder goede reden gekort op haar uitkering. Tweehonderd euro. Dat valt mee, maar mevrouw betoogde dat het voor “het slachtoffer” gelijk stond aan drie weken eten. De reden, foutjes binnen de sociale dienst, slechte communicatie et cetera.

De burgemeester loste dit netjes op door inspreekster te  adviseren om van dit schrijnende verhaal een officiële klacht te maken. 

Natuurlijk moet er onderzoek plaatsvinden, maar - vooruitlopend op het onderzoek - het bevestigt het beeld van SAM dat ons armoedebeleid ontregeld moet worden. Minder regels, meer menselijkheid. 

Zorg over ontwikkeling

De tweede inspreker had een verhaal over de leegstaande apotheek bij Saxenoord. Die apotheek was daar ooit gekomen op een manier die de schoonheidsprijs niet verdient. De omwonende vroeg ons open te communiceren zodat de omwonenden niet opnieuw verrast zouden worden met een ontwikkeling. SAM is voor het betrekken van de burgers bij nieuwe plannen. Wethouder Dijkstra zegde later bij de behandeling van het bestemmingsplan toe dat hij met de omwonenden goed zal communiceren op een moment dat er nog invloed kan worden uitgeoefend. 

MFC Vrouwenparochie.

Welke fractie durft een MFC niet te steunen? De ontmoeting, de leefbaarheid, allemaal argumenten en wie durft daar tegen te zijn.

De verantwoordelijk wethouder Nel Haarsma was ook erg blij voor het dorp en voor de steun in de raad. De beurs van de gemeente ging open. Het dorpshuis hoefde € 75.000 niet terug te betalen. Dat kon ook niet anders. Bouwen is veel duurder dan ooit. Dat is een werkelijkheid waar we niet omheen kunnen. Deze benadering zal ook gelden voor de andere MFC’s in de pijplijn. Het is overigens mooi dat alle fracties het belang van een MFC steunen. 

Startnotitie cultuur

Haye Stellingwerf bracht namens SAM in dat er twee belangrijke elementen zijn in de startnotitie: de harmonisatie en het beleid. En binnen dat beleid gaf hij aan dat de raad extra geld beschikbaar had gesteld voor de Koornbeurs. Daar wilde hij wel wat voor terugzien in de notitie, bijvoorbeeld de verbindende rol van de Koornbeurs naar de amateurkunst, een subsidievoorwaarde.

Los daarvan was er de vraag van begin met een visie en ga van daaruit naar het bestaande. Misschien moeten we - als we klaar zijn met de startnotitie - wel kiezen voor het loslaten van instellingen en moeten we vernieuwende keuzes maken. Joke Osinga vroeg de wethouder nog naar de planning. Haalt u die? Zij gaf daarbij vilein aan dat april nog drie werkdagen telt en volgens de eigen planning van de wethouder de eerste inventarisatie van de subsidieverlening op 1 mei moet zijn afgesloten. Wethouder Jan Dijkstra haalt de planning, zegt hij. We zijn benieuwd!

De cultuurnota gaat over een belangrijk thema. De korpsen, de koren, de toneelverenigingen zijn onmisbaar, je voelt dat wethouder Jan Dijkstra dat oprecht meent. SAM - en de hele raad - voelen dat mee. Maar het gaat niet alleen over de korpsen, het gaat ook over de “hoge” cultuur. SAM vindt dat we goed moeten onderzoeken waar we behoefte aan hebben in Waadhoeke. Er mogen geen taboes zijn. Vernieuwen als toverwoord, maar ook het moois in onze regio bewaren. Daarom blij met Sense of place, om maar iets te noemen. 

Sybe Knol (FNP) gooide nog een steen in de vijver. Voor hem geen Sexbierum, maar Seisbierrum. Hij kreeg de handen niet op elkaar. De wethouder (ook FNP) hoorde het aan en nam het niet mee. Uiteindelijk stemde iedereen voor de startnotitie en Sexbierum blijft Sexbierum. En Sybe Knol - en dat vinden we best jammer - gaat na de zomervakantie naar de provincie.

Bestemmingsplan Franeker Noord en Oost

Het was niet zo spannend rondom het bestemmingsplan. Het plan was een actualisatie op basis van de liggende plannen. Vanwege de nieuwe omgevingswet wordt er niet meer groots geïnvesteerd in compleet nieuwe bestemmingsplannen. Over enkele jaren hebben we ter vervanging van de bestemmingsplannen een omgevingsplan. De mogelijk andere bestemming van de voormalige apotheek, de herbestemming van de voormalige Ford garage, die vragen nieuwe procedures en zitten niet in het geactualiseerde bestemmingsplan, procedures waarbij een ieder weer de mogelijkheden heeft van bezwaar en beroep. De inspreker van het begin van de avond, die kreeg hier zijn toezegging van tijdige informatie. Er waren enkele zienswijzen ingediend over het bestemmingsplan. De raad vond dat het college die op een goede manier had beantwoord.

Bouw nieuwe woningen Sixtuswei Sexbierum

De raad stemde unaniem in met de bouw van vijf nieuwe woningen in Sexbierum aan de Sixtuswei. Het is goed te zien in het dorp dat de nieuwbouw op gang aan het komen is. Recent zijn er woningen aan de Kade opgeleverd, nu hier aan de Sixtuswei. En er is nog meer in ontwikkeling. Een deel van de woningen is levensloopbestendig.

Biodiversiteit

De raad kreeg een startnotitie voorgelegd over een aanpak biodiversiteit. De notitie was een uitvloeisel van de vorig jaar aangenomen motie die was ingediend door Dit Bloem van de ChristenUnie. Dit maakte zich zorgen over de bijensterfte in het bijzonder en de afname van de biodiversiteit in het algemeen. En ze vond dat de gemeente daar wat aan zou moeten doen. De motie werd door een deel van de raad gesteund. Steun van een deel van de coalitie (SAM en FNP) en door een deel van de oppositie (Gemeentebelang en Christen Unie). Die gespletenheid was terug te zien in het debat. VVD was tegen en CDA terughoudend. De bijdrage van de fractievoorzitter van het CDA aan dit debat had een dubbele boodschap. 'Ik ontken de afname van biodiversiteit niet, maar zie soorten gaan en andere komen. En niet alleen de landbouw is verantwoordelijk, maar ook bijvoorbeeld de autoruit.' Ja, het was een moeilijk verhaal. Ik vermoed dat niemand de boodschap van het CDA kan navertellen. Anders de VVD. Gewoon tegen. Duidelijk. 

En natuurlijk vond SAM er ook het nodige van. Wim Hokken gaf aan dat SAM blij is met de notitie. We beginnen in deze startnotitie met burgerparticipatie waar het gaat om de beleidsvorming, we gaan er vanuit dat we in de uitwerking de stap naar de overheidsparticipatie gaan zetten.

Heeft SAM nog wensen?

We hebben wensen als het gaat om de snelheid. Kan er niet een slag bovenop? April volgend jaar vinden we best wel laat. Als er mogelijkheden zijn, versnel. We hebben ook wensen t.a.v. de informatievoorziening. We hebben recent informeel kunnen vernemen dat er al veel gebeurt. Die informele info was een reactie op de raadsvergadering van 14 maart. Een turbulente vergadering waarin de emoties hoog opliepen.

Maak wat er gebeurt openbaar. Geef daarbij tevens aan wat in de planning zit met termijnen. Want: we gaan aan de slag met de beleidsvorming, maar dat hoeft niet te betekenen dat het denken en handelen in die periode stopt. Tijdens de verbouw van het beleidsproces moet de verkoop gewoon doorgaan.

Een voorbeeld van concrete zaken die wij aangepakt willen zien, los van bovenstaand proces:

>> Aanpak en gezond houden dorpsbosjes. Bij elkaar hebben we enkele tientallen hectares dorpsbos. Daar is achterstallig onderhoud te doen. Uitdunnen, een gezonde opbouw maken met aan de randen struiken, misschien een open plek in zo'n bosje.

>> Pak het maaibeleid met spoed op.

>> Herplant gekapte bomen. Langs onze wegen zijn de afgelopen jaren veel bomen gekapt. Herplant!

>> Wat gaan we doen met de vele veldjes van > 500 m2 die we nu glad maaien

>> Hoe stimuleren wij dat burgers hun eigen tuinen vriendelijker inrichten?

Een boeiende bijdrage werd ook geleverd door Klaas Rodenburg (Gemeentebelangen). Klaas is een echte natuurman. Zijn bijdrage was inspirerend en ook vol zorg voor het verdwijnen van de vogels uit onze omgeving. Zijn analyse was dat het een complex verhaal is waarin ook veranderingen in ons landschap een belangrijke rol speelt. Het verdwijnen van sloten, de grondwaterstand. 

En aan het eind was er grote steun voor de startnotitie biodiversiteit. Alleen de VVD stemde tegen. 

Een laatste agendapunt in deze reflectie: de AED's. Je hart zal het maar even niet doen. Een AED in jouw buurt redt levens. Gelukkig hebben we een groot aantal AED's in onze gemeente, maar er zijn nog een paar witte vlekken waar de AED te ver weg is.

Het college wil dat aanpakken. SAM is daar blij mee, zei Bart van Wijk. Overigens, de AED's kunnen alleen effectief zijn als er mensen zijn die zo'n apparaat kunnen bedienen. Zo ziet SAM het graag, mensen die zelf verantwoordelijkheid nemen en de gemeente die burgers ondersteunt om die verantwoordelijkheid ook te kunnen dragen. 

Wim Hokken - Raadslid SAM Waadhoeke

SAM-raadslid Wim Hokken praat je bij over de raadsvergadering van donderdag 28 maart. Waaronder over het evenementenbeleid, een motie over een steunpunt van de gemeente in Sint Annaparochie én de vergaderstructuur. 

De raad van 28 maart, waar ging die over? Over niets! En daar was SAM kwaad over. Vergaderingen binden ons aan het gemeentehuis. Natuurlijk willen wij onze werkzaamheden in het gemeentehuis doen. Wij maken er ook goed werk van. SAM is altijd voorbereid. Tegelijkertijd zijn we het zat om elke twee weken op te draven op het gemeentehuis. Dan gaat het ons niet om die ene avond, maar omdat aan elke raadsvergadering minimaal drie bijeenkomsten vooraf gaan: één met de fractie, één met de steunfractie en de raadsvergadering zelf. Drie vergaderingen, drie avonden werk. Dat zijn avonden die we dan niet kunnen gebruiken voor het gesprek met de burger. Dat stoort ons.

Wij zijn er voor de burger, maar we krijgen niet de kans de burger op te zoeken als we - wat langzaam een gemiddelde wordt - drie avonden per week op het gemeentehuis worden verwacht. Want behalve raadsvergaderingen zijn er kernsessies, kernteams, bijpraatavonden en dan vergeten we vast nog een aantal redenen om ons op het gemeentehuis uit te nodigen. Zo, dat moest er even uit! 

En dan toch maar even de vergadering...

Op de agenda stond het veiligheidsplan met monitor. Daar was niet veel mis mee. Namens SAM meldde Wim Hokken dat SAM terug zal komen op het evenementenbeleid. De situatie nu is dat grote evenementen in Franeker de noodzakelijke voorzieningen voor veiligheid worden bekostigd door de gemeente. Op de dorpen dient men zelf de voorzieningen te organiseren en of de kosten daarvan te dragen. SAM zal daar betreft het evenementenbeleid te zijner tijd op terugkomen. 

En dan was er nog een boer. Een boer die een grote silo had gebouwd zonder vergunning. De wethouder had hem verplicht om een excuusbrief te schrijven naar de gemeenteraad. SAM wil niet al te principieel doen over zo’n overtreding. Het kan niet, het mag niet, maar in Hitzum is die silo goed ingepast. Er was een keurig bosplantsoen om de silo heen geplant. SAM zou nog wel wat meer beplanting rondom bebouwing willen zien. Daar hebben we deze casus voor gebruikt om dat te benoemen. Beplanting moet om de schuren, silo’s en andere bebouwing om het beeld van het landschap wat vriendelijker te maken. Daar gaan we - ook in het kader van biodiversiteit, duurzaamheid - een punt van maken in de komende jaren. We gaan proberen daar een vaste regel van te maken: u wilt wat van ons, wij van u. In redelijkheid natuurlijk, want ook de boer moet zijn geld kunnen verdienen.

Tenslotte kregen we nog een motie voor de kiezen. Gemeentebelangenen en de ChristenUnie hadden een motie ingediend om in Sint Annaparochie een steunpunt van het gemeentehuis te openen. Het ging de indieners om de bereikbaarheid van de dienstverlening.

Sjoerd Simon Kuipers van SAM, maar ook onder andere de VVD, zag niets in de opening van een steunpunt. Het verhoogt de kosten van de dienstverlening aanzienlijk en dat moet weer worden doorberekend. Sjoerd Simon gaf aan dat je maar eens per tien jaar naar het gemeentehuis hoeft voor een identiteitskaart. Als je tussendoor een nieuw rijbewijs nodig hebt, dan moet je maar even rijden. Bovendien, de gemeente biedt veel directe service. Het gebiedsteam is decentraal gehuisvest en bezoekt mensen thuis. Maar het kan beter. Dan moeten we gebruik maken van alle mogelijkheden waardoor het mogelijk moet zijn om, wanneer nodig, mensen thuis op te halen of te bezoeken. Niet meer kantoor, maar meer maatwerk.

De indieners van de motie hebben die weer ingetrokken. Maar het college gaat met dit onderwerp aan de slag.

Wim Hokken | Raadslid SAM Waadhoeke

Het was afgelopen donderdagavond (14 maart) een roerige raadsvergadering in het gemeentehuis van de Waadhoeke in Franeker. SAM-raadslid Wim Hokken praat je in een aantal onderwerpen bij. Zo is SAM ontevreden over het gebrek aan voortgang op het terrein van duurzaamheid. Maar Wim brengt ook de voortgangen in het armoedebeleid aan bod, evenals de ontwikkelingen omtrent het Dreeslaantje en de reden waarom de SAM-fractie vóór de motie van Gemeentebelangen en VVD stemde over de 'Regenbooggemeente'. 

Donderdag 14 maart was de raad alles behalve saai en daar zijn we niet blij mee. Niets is beter dan rust. Bestuurlijke rust. Wethouders die het beleid uitvoeren en een raad die tevreden kijkt van: het is goed gedaan. Echter heerste afgelopen donderdag 14 maart een gevoel van ontevredenheid. 

Onvrede over duurzaamheid

We waren boos over het gebrek aan voortgang op het terrein van duurzaamheid. Raadsbreed hebben we de wethouder het vuur aan de schenen gelegd. SAM vroeg wethouder Dijkstra om met een actieplan te komen. Wij willen concrete actie. Vorig jaar vroegen we het vriendelijk, nu dwingend. En we hebben de toezegging dat we binnen een maand en een schriftelijke uitleg en een bijeenkomst zullen krijgen. SAM wil actie en we zullen dit niet loslaten.

Armoedebeleid

Gelukkig zijn er ook zaken die goed gaan. Het armoedebeleid is weer een stapje verder gebracht. In een kernsessie zijn eerder geluiden uit raad en samenleving opgehaald, in de raad zijn daarop nog aanvullende suggesties gedaan. Het stuk wordt nu uitgewerkt voor verdere besluitvorming. In de kern willen we dat mensen meedoen, participeren, voorkomen dat ze in de schulden raken. Daarom moeten we ontschotten. Verschillende regelingen tegen het licht houden. SAM zit er bovenop en bovendien: onze wethouder (Boukje Tol) staat voor sociaal beleid.

Dreeslaantje

We zijn blij dat er nu een gedragen plan ligt voor de uitvoering van de aanleg van het Dreeslaantje. Wij willen daarvoor een compliment maken naar wethouder Dijkstra. Het bos zal na uitvoering van het plan rijker worden dan ooit en een grotere bijdrage leveren aan de biodiversiteit. De weg ernaartoe is niet vlekkeloos verlopen. We zullen het een leerproces noemen waarin wethouder en apparaat moeten leren hoe je samen met betrokken burgers tot een oplossing komt. SAM kijkt daarin positief naar de toekomst. 

Motie Regenbooggemeente

Gemeentebelangen, gesteund door de VVD, dienden samen een motie in om van Waadhoeke een Regenbooggemeente te maken. Wij hadden het moeilijk met die motie. Onze fractie steunt de idee unaniem. Maar we hadden een enkele week terug een sessie met de gemeentesecretaris. Die heeft ons uitgelegd dat de organisatie het werk boven het hoofd groeit. Kan je de organisatie dat aandoen? Bestuurlijk moet je nee zeggen. Maar uiteindelijk zijn wij voor de stem van ons hart gegaan en hebben we het college gevraagd - door de motie te steunen - ons een voorstel te doen over hoe dit op te pakken met daarbij ook de budgettaire gevolgen. Dan zullen we definitief stemmen over de vraag of wij Regenbooggemeente zullen worden.

Wim Hokken

Raadslid SAM Waadhoeke

Begin februari is mijn boek bij Uitgeverij Elikser verschenen: “Complexiteit en de waarde van praktijkkennis”. In dit boek vertel ik over mijn persoonlijke ontdekkingstocht van enkele decennia, op zoek naar wat het wezen van complexiteit is. Wat betekent het voor ons? En is het voor de politiek van belang?

Eenvoud

Een belangrijke ontdekking begin jaren ’90 was: als je accepteert dat iets complex is, wordt het een eenvoudiger. Dat is de kern. Een boom is complex. Dat heeft met de structuur te maken en de wijze waarop deze zich op verrassende wijze ontwikkelt. We weten niet precies wat de afstanden zijn tussen de takken en waar nieuwe takken ontstaan. Toch herkennen we direct, van kinds af aan, een boom als een boom, en zijn we instaat ervan te genieten.

Ingewikkeld

Het gekke is: mensen hebben een nauwelijks te onderdrukken neiging alles wat complex is te willen controleren en beheersen, zodat de onvoorspelbaarheid ervan wordt ingedamd. Dat resulteert onder andere in vele normen, regels, processen en protocollen, waardoor alles ingewikkeld wordt. Een tweede ontdekking begin jaren ’90 was: als je niet accepteert dat iets complex is, wordt het ingewikkeld. Deze ingewikkeldheid nekt ons.

Vakmanschap

Mensen zijn van oudsher heel goed in staat complexiteit te hanteren. Dat noemen we vakmanschap, of vakvrouwschap. Door te leven bouwen mensen praktijkkennis en wijsheid op. Echter, wat zien we de laatste vier decennia? Met het onderdrukken van complexiteit verdwijnt ook ons vermogen deze te hanteren. Het vakmanschap wordt ingepakt door en ondergeschikt gemaakt aan ingewikkeldheid. Menselijk enthousiasme wordt getemd met behulp van prestatie-indicatoren en andere moderne managementtools. Vraag aan een willekeurige boer, leraar, verzorger of zelf slachtende slager onder welke condities zij moeten werken, dan schrik je van de antwoorden.

Politiek vraagstuk?

Naar aanleiding van het verschijnen van mijn boek en de artikelen hierover in de lokale pers, krijg ik vele reacties, vaak ontroerende verhalen. Nog meer dan voorheen. Ze gaan vrijwel alle over de noodzaak vakmanschap te redden. Ligt hier een taak voor de politiek? Ja, zeer zeker. Wij moeten ons inzetten voor een hoge kwaliteit van leven van onze inwoners. Echter, dat is geen appeltje eitje. Sterker nog, het gaat hier om een complexe uitdaging. Als we nu maar accepteren dat deze complex is, kunnen we in onze gemeente grote stappen zetten, de komende jaren. 

Govert Geldof 

-

Het boek ‘Complexiteit en de waarde van praktijkkennis’ van SAM-fractievoorzitter Govert Geldof is te koop bij Uitgeverij Elikser.

Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat! 2017 is een jaar geweest waarin we vooral met ons zelf bezig waren. Hoe moet het allemaal in de nieuwe gemeente? We hebben het antwoord nog niet. Maar op bepaalde onderdelen begint de trein te lopen! We maken voortgang. Vanaf dit moment gaan we daar meer aandacht aan besteden op onze site. En het is fijn dat je kan beginnen met een goed bericht.  

SAM is blij met het advies over het armoedebeleid. Wij zijn het eens met de door het college vastgestelde doelen. Hieronder vallen onder andere het voorkomen van financiële problemen, een goed vangnet om kwetsbare burgers financieel te ondersteunen en het opheffen van financiële belemmeringen om deel te nemen aan activiteiten. 

Wat er nog meer gaat gebeuren dan in het verleden is het samenwerken van gebiedsteams en de dienst sociale zaken en werkgelegenheid, Onze wethouder Boukje Tol was enthousiast over het mede onder haar leiding tot stand gebrachte beleid. 

Vanuit de fractie zijn nog wel verbeterpunten aangegeven. Sjoerd Simon Kuipers vindt dat er nog een tandje bijgedaan mag worden als het gaat om ontschotten. Er zijn heel veel beleidsinstrumenten. Hij wil toe naar één plan, één budget en één regisseur. Dan doe je recht aan de doelstelling van de decentralisatie. Bundel de middelen, maak een regeling! Dat kan veel bureaucratie schelen. Dus simpeler en meer geld voor het probleem dan voor de administratie van de uitvoerders. En dat moet opleveren: ook veel minder schuldenproblematiek. Alles wat meedoen in de weg staat opruimen! 

Een ander punt dat genoemd is door Hanna van der Werff, is de hoogte van de eigen bijdrage in de zorg. Dit leidt tot zorgmijden. Heb daar oog voor. 

Naar verwachting zal de gemeenteraad in maart een definitief besluit nemen op het armoedebeleid.

Wim Hokken, raadslid SAM Waadhoeke. 

 Op vrijdagmiddag 23 maart 2018 ondertekenden Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân, gemeente Harlingen, gemeente Waadhoeke en het programma Aan de slag met de Omgevingswet (Den Haag) een overeenkomst om samen te gaan werken in de unieke pilot “Noordwest Friesland ontregelt”. Het is de eerste keer dat een netwerk van ondernemers het initiatief neemt om te gaan werken alsof de Omgevingswet al van kracht is.

De historische gebeurtenis vond plaats in Botniastins van de Franeker Academie. Sake Tiemersma, voorzitter van de Jeugd Adviesraad assisteerde bij de ondertekening. In mei 2017 kwam die adviesraad zelf met een initiatief “Ferlet fan LED” voor verlichting op het fietspad van Franeker naar Minnertsga. Of dit initiatief, bedoeld voor in ieder geval al die scholieren die in de winter door de duisternis naar school moeten, gerealiseerd kan worden, is nog niet duidelijk. 

Als voorbeeldproject voor de pilot diende het initiatief van de achterneven Jukema, een uniek plan dat tegen verschillende regels is aangelopen bij het omschakelen naar duurzaam en biologisch verbouwen van gewassen. Zo bleek het planten van een boom op een open veld al niet te mogen. Toen daarna bleek dat één van de arealen op een terp lag, waren er opnieuw regels die hun initiatief in de weg stond. Toch uitte spreekster Roeline Kuiper lof aan alle overheden die het initiatief nu toch van de grond doen komen.

De Commerciële Club Noordwest-Friesland (CCNWF) nam het initiatief tot de pilot "Noordwest Friesland ontregelt". In de pilot slaan overheden en belanghebbenden de handen ineen om plannen te realiseren die waarden kunnen toevoegen aan de fysieke leefomgeving, waarbij de regels dienend zijnen niet bepalend. Dat gaat uit van de basisfilosofie van de Omgevingswet: ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’, minder regels, meer ruimte voor lokaal maatwerk. Govert Geldof en Frans Nieuwhof gaven namens de CCNWF een toelichting op de pilot. Nieuwhof sloot af met de woorden: “Wat fijn dat alle partijen lef tonen en dat wij een proeftuin mogen zijn voor ‘regelvrij ondernemen’. Jullie vertrouwen is bij ons in vertrouwelijke handen.” 

De programmaraad Aan de slag met de Omgevingswet, die met een grote delegatie naar Franeker was gekomen, staat de pilot met raad en daad bij en zal ervoor zorgen dat ervaringen en inzichten die worden opgedaan, breed gedeeld worden. Rondom de ondertekening organiseerde de CCNWF een minisymposium met diverse sprekers, waaronder een wetenschappelijke reflectie van prof. dr. Caspar van de Berg, namens de Academie van Franeker. Johan Grijpstra van de provincie Fryslân vertelde over de Friese Aanpak van de Omgevingswet. 

Een uitgebreid verslag van de ondertekening kunt u vinden op de website van de Commerciële Club: www.cc-nwf.nl.

Aukje en ik fietsen veel door de noordwesthoek van Fryslân. Prachtig. We ervaren een ruim weilandenlandschap, rijden door pittoreske dorpen en kunnen voor boodschappen, terrasje en cultuur uitstekend terecht in de nabij gelegen historische stad Franeker. Ieder weekend zijn er volop activiteiten, of je nu in Oudebildtzijl bent, Menaam of Tzum. De mensen zijn open en recht door zee. Ja is ja, nee is nee. Je proeft de rijke geschiedenis. En wat ook belangrijk is: we zien een prachtige toekomst. Er liggen hier enorm veel kansen. Wat vanaf 1 januari 2018 Waadhoeke heet kan de meest duurzame, leefbare en economisch gezonde gemeente van Nederland worden. Dat is mijn droom. Alle ingrediënten hiervoor liggen binnen handbereik. Je moet ze wel pakken.

Uiteraard ontmoeten we ook problemen. Hier en daar zien we nog armoede en is sprake van laaggeletterdheid, voorzieningen verdwijnen uit dorpen, de werkloosheid is hoger dan gemiddeld in Nederland en we lopen achter als het gaat om de energietransitie. De grutto-populatie loopt terug. 'Alles wordt minder,' zeiden een man en vrouw in koor tegen mij toen we zaterdag 21 oktober aan het flyeren waren in Winsum. Dat is het beeld. Een beeld.

 Ik ben nu tweeënhalf jaar actief in de politiek, als raadslid voor Franekeradeel, en merk dat gemeentebestuur en ambtenaren netjes hun best doen het tij te keren. Echter, het lijkt alsof de verschillende beleidsvelden langs elkaar lopen. Ze vormen niet een geheel. Op strakke wijze wordt het coalitieprogramma uitgevoerd, alsof hierin alle wijsheid zit. Zo kun je een neergaande spiraal niet ombuigen naar een opgaande spiraal. Er is te weinig visie en daardoor worden kansen niet gezien en benut. En teveel oude politiek. Het moet en kán anders. Kernbegrippen daarbij zijn: SAMenhang en SAMenwerking. Deze leggen de basis voor realisatie mijn droom.

Werkgelegenheid en opleiding

Er is in onze regio sprake van een gezond ondernemersklimaat. En er zijn veel vacatures. 'Probleem opgelost,' denk je dan, 'want er zijn ook veel werkzoekenden.' Echter, er is sprake van een mismatch. De vacatures zijn voor hoger opgeleide mensen. De werkzoekenden zijn veelal laagopgeleid. Daardoor treedt er stagnatie op. Om doorstroming te krijgen moeten we twee dingen in SAMenhang doen: (1) vakmanschap waarderen en (2) voorzien in extra opleidingen. Ik licht ze kort toe.

Wat opvalt in onze regio is dat het arbeidsethos hoog is. Vakmanschap is hier nog volop aanwezig en mensen zetten zich volop in. Waardeer dat! Dat klinkt logisch, maar we zien dat er vooral wordt gevaren op wetenschappelijk ingelijste kennis. Getallen en statistieken bepalen ons handelen en resulteren in een enorme vertechnologisering van overheidsbeleid en -uitvoering. Vakmensen raken erdoor bekneld. Zet de mensen die in de praktijk de goede dingen doen in het zonnetje, of het nu de zorg betreft, het onderwijs, de detailhandel of de bouw. Zij verdienen het. Dan zie je hoe rijk onze gemeente is.

Aanvullend zullen we meer aandacht moeten geven aan onderwijs, met het aanwezige vakmanschap als basis... als vertrekpunt. Het mooie is: we hebben al een leer-werkplein Middelsee waarbij middelbare scholieren in direct contact komen met ondernemers uit de regio. Dat kunnen we uitbouwen. Echter, daarmee ben je er niet. Er moet een mogelijkheid zijn om medewerkers uit de praktijk een 'hoger' diploma te laten halen. De hogescholen uit de regio kunnen daar een rol in spelen en ook de Franeker Academie. Ik spreek zelf over een Geuzenacademie. Als vacatures voor hoger opgeleiden gaandeweg worden ingevuld ontstaat er ruimte aan de 'onderkant' van de arbeidsmarkt. De stagnatie wordt dan opgeheven.

Er is een vergelijking mogelijk met huurwoningen. Op het moment dat goedverdienenden blijven zitten in goedkope huurwoningen, zit de huizenmarkt op slot. Er ontstaan dan spanningen als woningen met prioriteit worden toegedeeld aan statushouders, terwijl mensen uit eigen regio lang op de lijst staan. Doorstroming is een cruciale factor. Dat geldt dus ook in relatie tot werkgelegenheid en opleiding. De gemeente is hier slechts één van de partijen die het voor elkaar moeten krijgen. Het lukt alleen als er goed wordt SAMengewerkt.

Duurzaamheid en leefbaarheid

Duurzaamheid verkrijg je als je klein, lokaal en concreet durft te handelen. Bijvoorbeeld, een ondernemer aan de rand van een dorp wil uitbreiden. De lokale energiecoöperatie ziet kansen voor het plaatsen van tweehonderd zonnepanelen op het dak van het uit te breiden gebouw, maar dat is lastig omdat er asbest in de dakplaten is verwerkt. Het waterschap ziet mogelijkheden voor ontharding van het maaiveld en de dorpsbewoners willen de kinderspeelplaats ernaast opknappen. Het geheel kan mooier - met meer biodiversiteit - worden ingepast in het landschap. De ondernemer heeft haast - hij wil inspelen op de markt - en merkt dat de benodigde bestemmingsplanwijziging duur is en vele maanden vergt. De pot van de provincie voor het vervangen van asbestdakplaten is voorlopig leeg. De gemeente kan in een dergelijke situatie accelerator zijn in plaats afremmer en met durfkapitaal het financiële gat dichten dat kortstondig ontstaat.

De Omgevingswet die in de komende jaren wordt ingevoerd geeft ons hierbij een zetje in de rug. Deze zet in op minder regels, meer ruimte voor lokaal maatwerk en een groter vertrouwen tussen overheden, bewoners en ondernemers. Niet voor niets proberen we met de Commerciële Club Noordwest Friesland op korte termijn een pilot voor de Omgevingswet op te zetten, zodat we SAMenhangend aan de slag kunnen op het moment dat de nieuwe gemeente Waadhoeke zich vormt. Met een ploeg van ondernemers en raadsleden hebben we daartoe een verzoek ingediend bij het ministerie van IenM. 

Cruciaal is de opvatting over burgerparticipatie. We gaan niet een coalitieprogramma uitvoeren waarbij bewoners en bedrijven mogen meepraten, maar we werken actief mee aan lokale initiatieven. We spreken - vooral als het om duurzaamheid en leefbaarheid gaat - over de participerende overheid. Dan benut je de denkkracht van onze inwoners en bedrijven maximaal. Het serieus nemen van jongeren past in dit plaatje.

Zorg

In de zorg willen we ontschotten: minder hokjes. Een alleenstaande moeder krijgt nu geld uit acht potjes en moet wekelijks vele formulieren invullen. Als SAM Waadhoeke stellen we dat waar mensen zorg nodig hebben we voor hen willen zorgen. Waar het haat om de ingewikkeldheid van administratie en protocollen willen we mensen ontzorgen. Voor de zorg kunnen we streven naar de mens centraal, één contactpersoon (vanwege de continuïteit) en één budget. Ontzorgen is niet zozeer 'minder regels' maar 'anders omgaan met regels.' Daarvoor moeten we meer ruimte geven aan de gebiedsteams. Het vakmanschap - vakvrouwschap - van hen die in de praktijk zorg verlenen, moet worden gewaardeerd en niet worden ingeklemd door protokolder. Ik weet niet wie het gezegd heeft, maar laatst hoorde ik het volgende prachtige citaat: 'Een onsje zorg weegt meer dan een kilo beleid.' Dat raakt de kern.

Ontwikkeling

De rode draad die geregen kan worden door wat hierboven staat over werkgelegenheid, onderwijs, duurzaamheid, leefbaarheid en zorg is: het minder ingewikkeld maken door lokaal - in de haarvaten van onze SAMenleving - SAMenhangend en SAMenwerkend aan de slag te gaan. Van Kooten en de Bie stelden halverwege jaren '70 reeds:

 'Men onderscheidt ontwikkelingslanden, ontwikkelde landen en ingewikkelde landen. Daarvan is Nederland één van de aller ingewikkeldste landen.'

Er zijn allemaal regels, procedures, kasritmes, doorlooptijden, formulieren en nog veel meer. Mensen worden er hoorndol van. Ze zijn goed bedoeld, maar in combinatie remmen ze af en ontmoedigen ze mensen met initiatieven. Wij zien ontwikkelen dan ook als het minder ingewikkeld maken. Je haalt als het ware de wikkels eraf. Daardoor bevrijd je waarden van mensen. Het bijzondere is dat conservatief beleid - het conserveren van wat er is - resulteert in steeds meer ingewikkeldheid. Dat toont de geschiedenis. Daardoor 'wordt alles minder'. Progressief beleid staat voor ontwikkeling. Niet inblikken, maar vooruitblikken.

Cultuur

Voor gezonde ontwikkeling geldt: je moet de geschiedenis kennen om het heden te begrijpen en de toekomst vorm te geven. Dat vraagt om extra aandacht voor cultuur. Cultuur is het anker waarmee je ontwikkeling borgt in tijden van tegenstroom. Cultuur ontsluit waarden. In onze regio is sprake van een zeer rijke cultuur. We hebben een indrukwekkende geschiedenis en veel mensen zijn betrokken in kerken, koren, korpsen, sport- en toneelverenigingen. Koester dat. Ze dragen bij aan onze identiteit.

Taal is hier een wezenlijk onderdeel van. Mensen drukken hun gevoelens het best uit in de taal die het dichtst bij hen staat. Voor de één is dat Fries, voor een ander 't Bildts, Franekers of Nederlands. Iemand vertelde mij: 'de taal waarin mensen hun huisdieren aanspreken staat het dichtst bij henzelf.' Een oom van mij in Michigan spreekt uitstekend Engels, maar met zijn kat voert hij ellenlange dialogen in het Fries. Daarom is het zo belangrijk de culturele betekenis van een eigen taal of dialect niet 'effe' op te laten lossen is een poel van onzorgvuldige half-Engelse whatsapp-begrippen. Hoe beter mensen zich uitdrukken, hoe beter ze in staat zijn vakmanschap en betrokkenheid over te dragen.

Houding van de overheid

Voor alles wat hier staat is geen nieuw beleid nodig. De beleidsbroedmachine kunnen we stopzetten om de aandacht te richten op wat zich voltrekt in de werkelijkheid. De praktijk. Vanuit de politiek moet de komende jaren hard worden gewerkt, want het vertrouwen van veel mensen in 'de overheid' is de laatste jaren sterk gedaald. Op de markt spreek ik veel mensen die niet gaan stemmen. 'Ze gaan toch allemaal hun eigen gang,' hoor ik ze zeggen. Een enkele voegt eraan toe: 'Het zijn allemaal zakkenvullers'. Bij SAM Waadhoeke vinden we dat zorgelijk. Dit beeld is ontstaan omdat 'de overheid' teveel op afstand is komen te staan. Vlak voor de verkiezingen zie je de politici opeens op straat en daarna 'spelen ze hun onderlinge spelletjes in het gemeentehuis.' Als we geloven in de democratie moeten we dit beeld doorbreken en het huis van Thorbecke flink opschudden en opfrissen. Dat vraagt om een andere grondhouding van politici, bestuurders en ambtenaren. Om een andere politieke cultuur.

Bijzonder is dat ik ruime tijd geleden - ik woonde nog in Bathmen - ook zelf riep van 'stemmen heeft weinig zin.' Ik stemde wel, maar was ontstemd. Enerzijds zag ik onrecht. Voor mijn werk kwam ik veel in buurthuizen, door heel Nederland. Plaatselijk was nog sprake van armoede en vielen mensen ten prooi aan de miljardenindustrie van de schuldsanering. Mensen die overduidelijk een scheve schaats reden en anderen intimideerden werden niet aangepakt. Veel milieuvraagstukken bleven sudderen en het onderwijs kalfde af. Anderzijds zag ik politici en bestuurders commissies vullen, elkaar vliegen afvangen en vooral vergaderen, heel veel vergaderen. Agenda, notulen en blabla. Niet zelden prijkten fraudezaken bij de overheid op de voorpagina van mijn krant. Er was sprake van een gat tussen de harde realiteit voor inwoners en bedrijven enerzijds en het zelfgerichte handelen van overheden anderzijds. Een democratisch gat. Hierdoor gutste het populisme onze samenleving binnen. 'Ik ga nooit de politiek in,' voegde ik eraan toe. Uiteraard was dat hypocriet. Toekijken en klagen is laf. Fijn te merken dat ik hier in Fryslân veel mensen tref die er gelijk over denken en met wie we SAMen het gat willen dichten. Het kán.

Myn Dream

Wat ik hier schrijf is allemaal goed te doen, want ook al zijn er problemen, onze startpositie in Waadhoeke is gunstig. Geen één partij krijgt het echter in z'n eentje voor elkaar. Daarom is het van belang SAMen te werken. Als SAM Waadhoeke zijn we begonnen met het samenvoegen van PvdA, D66. GroenLinks en Werkgroep 't Bildt in één partij. Wie de kieswijzer invult, merkt dat de verschillen tussen partijen lokaal klein zijn. Ook bij andere partijen zullen ze het eens zijn met veel van wat ik schrijf in deze blog. Het echte spel wordt gespeeld in de leefwereld, en niet in het gemeentehuis.

Myn Dream is verwezenlijkt als ik over enkele jaren wederom met Aukje door het Waadhoekse landschap rijd en mensen tref die vertrouwen hebben in de overheid, zich inzetten voor duurzaamheid en leefbaarheid in hun eigen buurt, hun identiteit benutten om over de grenzen actief te zijn en zich ontwikkelen, van jong tot oud. We zien dan een weids landschap met veel biodiversiteit dat aantrekkelijk is voor boeren, recreanten en toeristen. En we hebben een koppositie in de productie van energie. De ondernemers vinden goede werkkrachten en de werkloosheid is sterk gedaald. Vakmannen en vakvrouwen krijgen volop waardering. Het kán, als we in staat zijn lokaal en concreet in SAMenhang SAMen te werken.

En de vergrijzing? Jongeren trekken naar de grote stad. Dat is waar. Nog steeds. Maar er gaat iets veranderen. Als we iets van de geschiedenis leren is dat geen één trend zich lineair doorzet. Ontwikkelingen golven op en neer. Nu reeds zien we dat mensen willen ontsnappen aan het spervuur van de overprikkeling. Er is in toenemende mate behoefte aan ruimte en reflexiviteit. Veel mensen zijn op zoek naar wat nog echt is. Dat is hier volop aanwezig. Als we de komende jaren vooral onszelf blijven in noordwest Fryslân en niet te veel de Randstad gaan na-apen, keert de trend zich om. Het feit dat je hier vrij kunt wonen tegen dezelfde kosten als appartementje in Amsterdam, helpt daarbij.

Al meer dan 30 jaar lang reis ik elke kerst naar Berlijn. Dit keer sliepen mijn vrouw en ik iets buiten Berlijn in een voorstadje aan de Rudolf Breitscheidtstrasse. Het was bekend gebied, we waren er al eerder geweest.

Breitscheidt. Babelsberg heeft een straat met die naam, en Berlijn een plein.

Eens was de Breitscheidtplatz in Berlijn onderdeel van het hart van het oude West Berlin met Bahnhof Zoo en de Gedächtniskirche om de hoek . Na de Wende werd het een vergeten plek met een voor Berlijnse begrippen armzalige kerstmarkt (er zijn er 44 in de stad) en juist op die plek reed een gek in een vrachtauto op de kerstmarkt in. “Wahllos” doodde de gek met zijn vrachtauto mensen.

En wie was die Breitscheidt dan wel? Zonder de aanslag was het een naam gebleven van een straat zonder verdere gedachten aan de naamgever.

Het geheel is meer dan de som der delen. Dat hebben we gemerkt toen we in het voorjaar van 2016 als vertegenwoordigers van de PvdA, D66, GroenLinks en Werkgroep Het Bildt bij elkaar kwamen, in Slappeterp. We verschillen qua geschiedenis en opvattingen, waardoor we elkaar weten te boeien. De filosoof Cusanus stelde reeds in de 15e eeuw dat samenlevingen het meest stabiel zijn als mensen er verschillende denkbeelden op nahouden én met elkaar de dialoog aangaan. Dat laatste is cruciaal. Dan zetten mensen elkaar in hun kracht. Ze hoeven het niet tam knikkend met elkaar eens te zijn. Dat is wat wij herkennen bij SAM Waadhoeke. Kleurrijke personen ontmoeten elkaar en werken actief SAMen. We gaan de dialoog aan met elkaar en met de inwoners en bedrijven in onze nieuw te vormen gemeente Waadhoeke. Zo ontstaat er een kracht die we los van elkaar niet kunnen ontwikkelen.