Input van SAM tijdens de algemene beschouwingen van donderdag 11 juli 2019. 

Door Govert Geldof, fractievoorzitter SAM Waadhoeke

-

Geachte voorzitter, we willen het college feliciteren met deze kadernota. Degelijk stukje werk. Complimenten. Wat we wel jammer vinden, is dat we de vier ontwikkellijnen uit het ontwikkelperspectief er niet in terug zien. Een gemiste kans, volgens ons. De vier ontwikkellijnen vormen namelijk de kapstok voor onze keuzes, zowel op gebied van investeringen als op het gebied van de ombuigingen. Daarbij zullen de keuzes met name gericht zijn op het al dan niet passen van activiteiten bij onze geformuleerde koers. Nu lopen we de kans dat we een beetje met bedragen gaan schuiven om de begroting sluitend te krijgen en de strategische lijnen uit het oog verliezen.

We beginnen dan ook met een vraag. Eigenlijk is het een verzoek. Is het college van plan bij de eerstvolgende beleidsbegroting de lijnen wel zichtbaar te maken? Als SAM zouden we het erg waarderen, want dan kunnen we scherpere afwegingen maken. In samenhang.

Visie: onszelf niet op slot zetten

Voorafgaand aan onze beschouwing over de taakstelling, willen we onze algemene beschouwing benutten voor het leveren van visie. We hebben zes punten waar we als SAM hoe dan ook voortuitgang willen zien het komende jaar. Ze sluiten goed aan op de vier ontwikkellijnen. Voorafgaand aan de zes punten een korte algemene beschouwing.

Enerzijds moeten we als gemeente voorzichtig zijn. We kunnen er niet op los leven. Demografische analyses geven aan dat we niet moeten rekenen op een sterke verjonging van onze inwoners. Het blijkt, zo geven statistische berekeningen aan, dat we elk jaar een jaartje ouder worden. Dat heeft consequenties voor de voorzieningen die we in de lucht kunnen en willen houden. Neem het middelbaar onderwijs. We zullen daar komend jaar snel moeten schakelen en de samenwerking met Harlingen moeten versterken. Anders komen we terecht in een negatieve spiraal. We maken ons echt zorgen. En sluit de ogen ook niet voor bijvoorbeeld de ontwikkelingen rond beschermd wonen. We moeten de kosten die op ons af komen als gevolg van de decentralisatie niet onderschatten.

Anderzijds, we kunnen ook optimistisch zijn. Er zijn genoeg aanleidingen om hoopvol richting toekomst te kijken. En daar willen we vandaag ook aandacht voor vragen. We zijn een prachtige gemeente. Met een gezamenlijke inzet, gekenmerkt door actieve samenwerking met onze inwoners en ondernemers en het maatschappelijk middenveld, kunnen we Waadhoeke nog fraaier maken. We hebben hier veel kwaliteit van leven.

Vorige week – 4 juli – was ik in Rotterdam op een symposium. Daar werd onder andere gesproken over het ontwerp-Novi, de Nationale Omgevingsvisie. Het blijkt dat de magneetwerking van de Randstad geen vanzelfsprekendheid meer is. Langzaam ontwikkelt zich een stroom van de grote steden naar het platteland. Dat biedt zeker kansen voor onze gemeente. 

Het gaat om de juiste verhouding tussen enerzijds het serieus nemen van de problemen waarmee we worden geconfronteerd, niet onze koppen in de klei steken, anderzijds de ogen geopend houden voor de kansen die op ons afkomen. En handelen. Kansen moet je zien en grijpen. Zolang het enerzijds in balans is met het anderzijds, zetten we onszelf niet op slot. Dat betekent ook: we moeten ombuigingen vinden in onze begroting, maar ook ruimte creëren voor innovatie. Kortom, we kunnen niet volstaan met postjes in de begroting schrappen, net zolang tot we deze passend hebben gemaakt. Dat is op de winkel passen. Als SAM willen we blijven doorontwikkelen.

Zes punten

Zoals gezegd, we benoemen zes punten waarop we de komende jaren echte voortuitgang willen boeken. Ze versterken de aantrekkelijkheid van Waadhoeke. In combinatie dragen ze bij aan verdere vergroting van kwaliteit van leven. Als SAM houden we ze de komende maanden strak in de gaten.

Het eerste punt: Werkgelegenheid

De werkgelegenheid trekt aan, maar de match tussen vraag en aanbod is niet altijd even gelukkig. Vaak zeggen gemeenten: het zorgen voor goede werkgelegenheid is met name een taak voor bedrijven. En dat is ook zo. Daar moet de overheid zich niet teveel tegenaan bemoeien. Echter, ze heeft wel degelijk invloed. Velen zijn het wellicht vergeten, maar de pilot Omgevingswet is destijds samen met ondernemers opgezet om meer reuring te krijgen in Noordwest Friesland. Om vraag en aanbod beter op elkaar te laten aansluiten moet er beweging zijn.

Belangrijke punt van de Omgevingswet is dat er sprake moet zijn van gelijkwaardigheid bij de samenwerking tussen inwoners, ondernemers en overheden. Dat zien we in de pilot tot nog toe onvoldoende terugkomen. Het is nog teveel een overheidsdingetje. Dat moet beter. Ook stelt de Omgevingswet dat de proceduretijd van 26 weken terug moet naar maximaal 8 weken. Ook daar wordt onvoldoende inspanning op gepleegd. Hoe doe je dat, in acht weken? We zien op enkele punten dat er vooruitgang wordt geboekt, echter wat ons betreft moet het krachtiger. Als onze unieke pilot slaagt, straalt dat af op geheel Noordwest Friesland. Laten we ervoor zorgen dat we eind 2020 tenminste 20 projecten binnen de pilot hebben die Omgevingswetwaardig zijn behandeld.

Het tweede punt: Positieve gezondheid

Als SAM vinden we het van groot belang dat we duurzaam inzetten op positieve gezondheid. Zorg voor de ontwikkeling van gezondheid in plaats van alleen de bestrijding van ziekten. Voorkomen is beter dan genezen. Daarvoor is sport cruciaal, vooral bij jongeren. Wil je jongeren vasthouden binnen de gemeente, dan moet je investeren in goede voorzieningen.

Maar het gaat verder. Dit thema raakt het gehele sociale domein. We zullen de gewenste transformatie keihard moeten doorzetten. Niet dralen. Het is financieel gezien de meest effectieve ombuigingsmaatregel die we als gemeente kunnen nemen. We weten het, vooral de kosten voor de jeugdzorg rijzen de pan uit. Wij hebben van het Rijk hiervoor drie jaar lang aanvullende middelen gekregen. Inmiddels mogen de gemeenten voor het vierde jaar ook een stelpost opnemen. Alleen, dit is niet vrijblijvend. Alles behalve dat. Als je niet vernieuwt in het sociale domein, verlies je absoluut je geld in het vierde jaar. Dus?

En maak het praktisch en concreet. Zoals: bekijk de verwijzingen door huisartsen. Wat kunnen we hun bieden om te voorkomen dat er zoveel naar dure specialistische zorg verwezen wordt bij jeugd? En in het eerder genoemde voorbeeld van beschermde woonvormen: maak goede afspraken met omliggende gemeenten wat betreft de kosten, omdat wij als gemeente een centrumfunctie hebben als het gaat om de opvang en behandeling van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen.

Het derde punt: Cultuur en recreatie

Waar we zeker niet te lichtzinnig over moeten denken is de betekenis van geschiedenis, de rijke cultuur en onze unieke viertaligheid. Onze identiteit. Die mag wat ons betreft geen lage prioriteit krijgen. Hoe nadrukkelijker de identiteit van een gebied is, hoe sterker de sociale samenhang en hoe opener en gezonder de mensen zijn. Wetenschappelijk bewezen. Een prachtige relatie met het sociale domein.

En wat betreft de versterking van de recreatieve kwaliteiten in Waadhoeke: wij vinden als SAM dat we bezoekers niet alleen de verhalen uit het verleden moet vertellen, maar ook de verhalen over de toekomst. Wat een bruggetje naar punt vier is.

Het vierde punt: Klimaatadaptatie, de energietransitie en biodiversiteit

Eind vorige maand konden we het volgende lezen in de kranten: 42 graden Celsius in Zuid Frankrijk, gelijktijdig sneeuw in Colorado en hagel in Mexico en Argentinië. In Japan zijn extreme overstromingen en een plaat landijs ter grootte van de provincie Flevoland, drie kilometer dik, staat op het punt af te breken op Antarctica. De klimaatverandering is realiteit geworden. Voor SAM is het van groot belang dat we onze volledige verantwoordelijk nemen voor de aanpak van dit vraagstuk. Waadhoeke moet binnen haar mogelijkheden het maximale doet om te adapteren aan de klimaatverandering en krachtig inzetten op de energietransitie en de vergroting van biodiversiteit. Als er in het kader van de regionale energiestrategie een bod gedaan moet worden richting provincie en Rijk, kijk dan niet alleen naar de hoogte van het bod – in GigaJoules – maar vooral ook naar de kwaliteit van het bod: de betekenis voor de Mienskip, de vergroting van de biodiversiteit, de schoonheid van het landschap en de educatieve waarden. 

Het vijfde punt: Omgevingsvisie

De gemeente Waadhoeke moet een Govi maken: een gemeentelijke Omgevingsvisie. Dat komt ook netjes terug in de kadernota. De provincie maakt een Povi en het Rijk een Novi. Tot nu toe zien we bij ons nog weinig beweging. Het bijzondere is dat het Rijk in haar ontwerp-Novi aangeeft dat ‘kenmerken en identiteit van een gebied centraal moeten staan’ bij gemeenten. Zie hier de relatie met punt 3. Daar kunnen we ons als SAM enorm goed in vinden. Probeer niet de Novi en de Povi op onze gemeente te projecteren, maar vertrek vanuit de praktijk van Waadhoeke zelf, onze eigen kenmerken en identiteit. Breng deze in beeld en ga van daaruit op zoek naar de wensen en mogelijkheden. Dat gaat sneller. En goedkoper.

Het zesde punt: Nabij besturen

Voor SAM is en blijft dit een hoofdpunt. De afstand tussen overheid enerzijds en inwoners en ondernemers anderzijds, moet minder groot worden. We merken dat nabij besturen nog teveel wordt gezien als slagroom op de taart, een extraatje bij de processen die we als gemeente doorlopen. ‘Laten we burgers betrekken.’ Echter, nabij besturen is niet de slagroom, maar de taart zelf. Het is een grondhouding die van belang is bij alle activiteiten waar onze gemeente een rol heeft, hoe minimaal ook. Te vaak krijgen we signalen uit dorpen dat er terug wordt gevallen op oude patronen. Jammer, want dat straalt af op ons allen. Wat ons betreft is de opwarmperiode voorbij. Komend jaar gaan we er extra op sturen.

Kadernota

Nu terug naar de kadernota en het financiële gat. Ons wordt gevraagd al dan niet akkoord te gaan met de voorstellen die het college doet. Daar kunnen we kort over zijn: we gaan akkoord. Maar… dan hebben we wel twee extra toezeggingen nodig. We vinden het namelijk van belang dat we onszelf niet vastzetten en in beweging blijven. Dat willen we terugzien in de definitieve begroting voor 2020, later dit jaar.

Gewenste toezegging 1

Wij zien de dialogen en suggesties van vanavond vooral als richtinggevend. We geven het college een taakstellende opdracht om tot een sluitende begroting te komen. We geven richtingen aan voor keuzes, maar willen het recht behouden om op deze keuzes terug te komen als de ontwikkelingen daar aanleiding toe geven. Bijvoorbeeld, een groot deel van het ontstane financiële gat is het gevolg van een onderbesteding door het Rijk. We hebben als gemeente minder geld gekregen uit het gemeentefonds als gevolg van gemaakte afspraken over ‘trappetje op, trappetje af’. Dat geldt voor alle gemeenten in Nederland. We mogen verwachten dat het Rijk niet blijft onderbesteden. Kortom, we gaan ooit weer trappetje op. Mogelijk zien we de effecten daarvan al in de septembercirculaire. Het bedrag voor de taakstelling van € 863.418 oogt nauwkeurig, maar het kan zo anders worden. De dynamiek is groot, de onzekerheden zijn aanzienlijk.

We stellen daarom het volgende voor, qua proces. Na het vaststellen van de kadernota gaat het college aan de slag met het uitwerken van de taakstelling, op basis van de richtingen die we vandaag meegeven. Voordat de ombuigingen definitief worden verwerkt in de begroting voor 2020 – en daar willen we een toezegging op – worden de voorstellen eerst nog besproken in de raad, bijvoorbeeld begin oktober, na het verschijnen van de septembercirculaire. Deze tussenstap – als ijkpunt – zorgt ervoor dat we onzekerheden niet te lang oppotten en dat voorstellen voor ombuigingen niet als verrassingen in de begroting verschijnen. Voor alle partijen gunstig dus.

Gewenste toezegging 2

We zetten in op een algemene reserve van 15 miljoen. We weten allemaal waarom dat zo hoog is, want er zijn grote risico’s, erfenissen van vooral de gemeente Franekeradeel. We hebben het over Waddenglas en Franeker Zuid. Deze hangen als een zwaard van Damocles boven ons hoofd. Ons advies is: ruim deze risico’s op en boek ze af. Dan hebben we weliswaar minder weerstandsvermogen, maar ook aanzienlijk minder risico’s. Deze twee corresponderen met elkaar. Dat heeft meerdere voordelen. Het eerste voordeel is dat de begroting inzichtelijker wordt. De algemene reserve staat niet tegenover een onzichtbaar risico. Het tweede voordeel is dat er dood geld geactiveerd kan worden. Als je risico’s afgeboekt zijn, kan de reserve omlaag voor uitsluitend echte tegenvallers. Het derde voordeel is dat als onverhoopt de ontwikkelingen meevallen, en de afgeboekte projecten toch gaan renderen, dit kan worden gezien als een prettige bijkomstigheid. Organiseer je eigen meevallers!

Waar we graag een toezegging op zien is het volgende: onderzoek deze mogelijkheid tot deze opschoning en rapporteer de voor- en nadelen ervan tijdens het door ons verlangde tussenoverleg, het extra ijkpunt. Wij verwachten dat het de inspanning loont.

Personele bezetting

Onze grote boodschap is samenvattend dat we (1) visie moeten hebben en deze zichtbaar moeten maken in de begroting en (2) dat we niet knibbeltje knabbeltje moeten bezuinigen, maar dat we structureel moeten ombuigen om daarmee voldoende ruimte te creëren voor vernieuwing. We willen zowel een strakke richting als de ruimte al lerende hiervan af te wijken. Dat heeft ook consequenties voor de personele bezetting. Er is nu sprake van onderbezetting. Om het spel goed te kunnen spelen de komende jaren moeten we niet te pietluttig naar onze organisatie kijken, maar het lef hebben te investeren in denkkracht op strategisch gebied. We waren drie kleine gemeenten en vormen nu een stevige gemeente. Laten we onze inzet en onze mentaliteit aanpassen aan die nieuwe situatie. Daarvoor hebben we toppers nodig.

Tot zover

Geachte voorzitter, hier willen we het bij laten voor de eerste termijn. Kort nog even over de ingediende amendementen. Drie van de vier amendementen van de VVD steunen we niet. Dat zou ook raar zijn na ons betoog over vergroting van de kwaliteit van het leven. Wat betreft het amendement over ‘bereken uw recht’ en de twee amendementen van de CU wachten we eerst de reactie van het college af. Dank u. 

Het was donderdag 11 juli een lange vergadering. Heel lang. De vergadering begon al om 16.00 uur (waar 19.30 uur gebruikelijk is). De vergadering sloot om 22.30 uur. SAM-raadslid Wim Hokken heeft een verslag geschreven over deze vergadering en beperkt zich tot de belangrijkste punten van de vergadering. Over onder andere de tiny houses in Berltsum, harmonisatie subsidies binnen- en buitensport, sociale dienst Noordwest Fryslan, de Kadernota en een terugblik op anderhalf jaar Waadhoeke. 

LEES OOK: Vergroting van kwaliteit van leven (input SAM algemene beschouwing 11 juli)

Lyts wenje (Tiny houses)

De vergadering begon met een inspreker over lyts wenje. In Berltsum is in 2017 in de oude gemeente al een begin gemaakt met nadenken over tiny houses. In het dorp gebeurde rondom dat thema van alles en het leidde uiteindelijk - want intussen waren we Waadhoeke geworden - tot een verzoek vanuit de initiatiefnemers het project op te nemen in de pilot omgevingswet.

De pilot is bedoeld om ervaring op te doen met de nieuwe omgevingswet. Er moet in de nieuwe wet anders naar aanvragen gekeken worden.

Is de huidige benadering: nee, tenzij. Het moet worden: ja, mits. Het is semantiek, dat verschil, maar men beoogt met behulp van een wet bij de burger en de overheid een cultuuromslag tot stand te brengen. En om die veranderingen voor te bereiden, was er de pilot waarin gesimuleerd werd dat de nieuwe wet er al was. Een plek om te oefenen. In den beginne verwachtte men dat door opname in de pilot een project zou versnellen. Dat was een foute verwachting. Reden waardoor er spanning ontstond tussen de aanvrager en de pilot. Het bleek dat na afronding van het project in de pilot alsnog de reguliere procedure zou moeten worden doorlopen.

De facto vroeg de inspreker, de heer Nieuwhof: haal ons uit de pilot en start de procedure voor wijziging van het bestemmingsplan. Een aantal raadsfracties had hiertoe een initiatiefvoorstel ingediend.

"Het initiatief van de tiny houses voor jongeren is in het proces met  het dorp getransformeerd van tiny houses in kleine tot middelgrote woningen aan een hofje voor ouderen."

Het college was niet voor. Het overleg met het dorp had het college geleerd dat er veel meer zaken in het dorp spelen zoals de verplaatsing van de supermarkt, een oud muziekgebouw, een rotte kies hier en een andere daar, de afstand van het een tot het ander. Eigenlijk ook wel heel goede argumenten. 

In het debat dat daarna over het initiatiefvoorstel gevoerd werd, bleken de argumenten van de initiatiefnemers sterker dan die van het college. De in het dorp gevoelde urgentie en het draagvlak in het dorp waren voor alle partijen uiteindelijk reden om voor het initiatief te stemmen. De les die we hieruit kunnen trekken is dat als we als gemeente werken aan een integraal plan, we meer moeten communiceren, het verwachtingsmanagement beter moeten bewaken. 

En - last but not least - dat een project in de pilot omgevingswet geen garantie is dat dingen sneller zullen gaan. Ook dat zullen we moeten communiceren naar aanvragers, anders zullen de frustraties zich blijven opstapelen. Hoewel de omgevingswet in 2021 zal worden ingevoerd, zullen de bestaande bestemmingsplannen nog jaren blijven bestaan en we zullen moeten afwachten hoe het eerste echte programma (de nieuwe naam voor het bestemmingsplan) er uit zal zien en hoeveel ruimte men in dat nieuwe programma zal krijgen.

Het college heeft nu de opdracht vanuit de raad mee te werken aan realisatie van lyts wenje en wel zo snel mogelijk. Vanuit SAM merken wij op dat de reguliere procedure alleen zekerheid kan geven over een beginmoment. De procedure zelf is onvoorspelbaar. Bij een bezwaar kan het nog heel lang duren voordat echt gebouwd kan gaan worden, en ook als de bestemmingsplanwijziging relatief snel verloopt, dan zijn er vast nog wel enkele andere hobbels die geslecht moeten worden. Ook dat is verwachtingsmanagement.

We verwachten nu dat het college binnen redelijke termijn een voorstel doet voor de wijziging van het bestemmingsplan. Dus dat we kunnen beginnen.

Harmonisatie subsidies binnen- en buitensport

Het college heeft de subsidies geharmoniseerd. Alle bestaande subsidies zijn op een hoop gegooid en met dat bedrag als uitgangspunt zijn de subsidies herverdeeld. Budgettair neutraal, hetzelfde totaalbedrag voor en na de harmonisatie. En waar je herverdeeld, daar heb je winnaars en verliezers. Daarom is er ook een overgangsregeling bedacht. Verliezers kunnen daardoor in een enkel jaar toegroeien naar de nieuwe situatie.

Knap gedaan. Jammer dat er niet over gecommuniceerd was met de verenigingen. Toen wij als raadsleden het vergaderstuk kregen, werden ook de verenigingen pas geïnformeerd. Zij hebben dan ook niet kunnen reageren.

Ondanks dat verzuim konden alle partijen met het voorstel leven, zeker na de belofte van de wethouder dat als een vereniging in de problemen komt er door het college meegedacht zal worden over een oplossing. SAM-raadslid Bart van Wijk gaf het college mee als zienswijze dat de raad geïnformeerd moet worden na een jaar over de resultaten.

In het debat daarover zegde het college toe dat als het college signalen krijgt van verenigingen dat het niet goed gaat, zij de raad hierover zullen informeren.

Sociale Dienst Noordwest Fryslan

Het ging in dit punt over een gevoelig thema en soms bedenk je dan een list. Je geeft het een andere naam. Je noemt het agendapunt sturing van het sociaal domein Noordwest Fryslan. Daarmee probeer je de emoties buiten de discussie te houden. En dat lukte niet echt.

Voor een goed begrip: de herindeling is er gekomen omdat de drie voorgaande gemeenten zich niet in staat voelden alle gemeentelijke kerntaken zelfstandig uit te voeren. Ze waren afhankelijk geworden van een externe partij die namens hen - door de grote decentralisaties - de regie voerde over het grootste deel van hun begroting. Herindelen tot Waadhoeke en de dienst onderdeel maken van de organisatie, dat was een belangrijke drijfveer voor de herindeling.

Integratie zou directe zeggenschap en waarschijnlijk ook nog een bedrijfsmatig voordeel opleveren, want niet meer twee begrotingen, twee rekeningen en evenzoveel extra accountantskosten. En dan heb ik het voordeel van minder overleg, directe uitwisseling nog niet genoemd. Akelig dus die niet noodzakelijke aparte dienst. Nu is het probleem dat Waadhoeke niet de enige deelnemer in de sociale dienst is. Harlingen, Vlieland en Terschelling maken ook deel uit van de dienst.

De gemeente Waadhoeke vindt het terecht belangrijk dat de oplossing gezocht wordt in overleg met onze huidige partners. En het college stelde dan ook een voorstel op, gedragen door de wethouders van alle vier de deelnemende gemeenten om de dienst om te vormen tot een bedrijfsvoeringsorganisatie. Door die verandering worden de deelnemende gemeenten zelf verantwoordelijk voor de beleidsvorming. U komt als raad aan het roer, zei wethouder Tol.

Hanna van der Werff (SAM) beet de spits af in de raad. Ze vond het erg dat zorg meer en meer verbonden is met geld, bureaucratie creëert en de aandacht van de echte zorg afleidt.

Onderdeel van dat systeem van bureaucratie is ook de sociale dienst. Ze was blij met deze stap van het college om in goed overleg met de andere gemeenten af te spreken dat er nu een model komt waarin we als gemeenten meer zeggenschap krijgen, maar dat is niet genoeg. Ze wilde van wethouder Boukje Tol horen dat wij blijven streven naar de integratie van de dienst in ons eigen apparaat en dat daar stappen ingezet worden.

Anton Wijkhuis (CDA) vond dat niet zo nodig. Hij kon goed leven met dit voorstel. Anita Mast van Gemeentebelangen was het met SAM eens. Zij vond ook dat we naar de integratie van de werkzaamheden in de eigen organisatie moeten streven. Andere sprekers wezen op onduidelijkheden in het voorstel en wilden betrokkenheid van de raad bij de uitwerking van de opdracht die het college in het voorstel aan zichzelf geeft om het voorliggende voorstel verder uit te werken.

Boukje Tol beantwoordde onze hoofdvraag niet: hoe blijven wij streven naar die eigen dienst? Ze bleef daar vaag over. Akelig. We zagen geen andere mogelijkheid dan om de voorzitter te vragen de vergadering te schorsen.

Wat doe je tegen je eigen wethouder? We besloten vast te houden aan onze lijn en in tweede termijn onze eis opnieuw op tafel te leggen.

Schoorvoetend, maar de toezegging kwam:

- Bij de uitwerking van de opdracht van het college (besluit punt 4 t/m 6) betrekt het college de raad (de uitwerking van de grotere zeggenschap van de gemeenten) in het voorliggende voorstel;

- Het college gaat aan de slag om na deze tussenstap verder te werken aan het idee van integratie van de dienst in onze eigen organisatie.

Wij ervaren deze uitkomst niet als een overwinning. Het is een taai en sluipend proces. We hebben meer zeggenschap dan voor dit besluit, maar het kan anders, het kan beter. En we zullen de wethouder houden aan haar toezegging en het actief blijven volgen.

Kadernota

De kadernota stemde de raad niet gelukkig. In de kadernota wordt de balans opgemaakt en vier jaar naar voren gekeken. Onze fractievoorzitter Govert Geldof hield een enthousiasmerend verhaal. Dat verhaal vindt u integraal op de SAM-site. Hier beperken we ons tot het chagrijn over de nota. Want chagrijn was er bij alle partijen, ook bij SAM.

Kort en goed vonden wij: de kadernota is in zijn huidige vorm eendimensionaal. De boekhoudfunctie, het in evenwicht brengen van inkomsten en uitgaven, is goed ontwikkeld.

Maar de kadernota heeft ook andere functies. In het ontwikkeltraject dat wij als gemeente doormaken van beleidsarm naar beleidsrijk, zullen we invulling moeten geven aan die andere functies. Wij denken dat de ontwikkelagenda daartoe een belangrijk instrument kan zijn.

En dat willen wij terugzien in de komende beleidsbegroting. Concreet hebben we het dan over de visie, waartoe zijn wij Waadhoeke geworden?

Behalve dat is er nog een ander aspect dat aandacht behoeft. De kadernota geeft ook inzicht in de risico’s die wij als gemeente dragen. Bij risico hoort een weerstandsvermogen. Dat vermogen en dat risico corresponderen met elkaar. 

SAM vindt dat het wijs is de balans op te maken. Boek risico’s af. Dat heeft meerdere voordelen, het eerste voordeel is dat de begroting inzichtelijker wordt. Als je risico’s afgeboekt zijn, dan kan je reserve omlaag voor alleen de echte onvoorziene tegenvallers. Het derde voordeel is dat als onverhoopt de ontwikkelingen meevallen, en het afgeboekte project toch rendeert, dan is dat een heel prettige bijkomstigheid. Organiseer je eigen meevallers! Dat was onze kritiek.

En ook de andere fracties waren niet mals. Niets gerealiseerd, niets gelukt, was kort om de hoek het commentaar van gemeentewerken. De VVD was niet veel vriendelijker. En het regende amendementen met als strekking bezuinig op dit of dat.

De oplossing kwam van Douwe Kamstra om in september de bezuinigingen raadsbreed uit te werken. Dat zou kunnen worden voorbereid door de fractiespecialisten aangevuld met de fractievoorzitters.

De burgemeester overzag de chaos en besloot dat we niets hoeven te besluiten. De kadernota geeft richting aan het college bij de voorbereidingen voor de begroting. Meer is het niet. 

LEES OOK: Input SAM Waadhoeke tijdens algemene beschouwingen donderdag 11 juli 2019

En verder 

Er stonden nog veel meer punten op de agenda. Een bestemmingsplan hier, een ander daar, een onderwijssubsidie, het raadsbesluit over het advies over de huisvesting van arbeidsmigranten. De voorzitter hamerde dat het een lust was.

Tot slot een persoonlijke terugblik na anderhalf jaar Waadhoeke

We zijn nu halverwege het tweede jaar van de gemeente Waadhoeke. We waren vaak drie, vier avonden per week op het gemeentehuis. Fractie, kernteam, kernsessie, werkgroep, gemeenteraad. En op de vrije avonden waren we in overleg met een dorp, een MFC, een sportvereniging. 

En wat heeft dat nu opgeleverd? Is Waadhoeke een betere gemeente geworden door onze inspanningen? Je kan - zoals we raadsbreed deden bij de kadernota - constateren dat het allemaal beter moet, maar er gaat ook al heel veel beter. Dat moeten we ook voor ogen houden.

Zo gaan we anders om met het groen in onze gemeente. Wordt er ander bermbeheer toegepast. Biodiversiteit heeft de volle aandacht. Een breed samengestelde werkgroep ecologie werkt nieuwe plannen uit. Ik heb grote verwachtingen van de resultaten van die werkgroep. 

De RES - het instrument waarin de Friese gemeenten samenwerken om de regionale opgave in het kader van de energietransitie inhoud te geven - komt uit zijn cocon. Binnenkort zullen we de burger over dit onderwerp gaan opzoeken.

Net voor het reces heeft ook de werkgroep duurzaamheid (raadsleden en ambtenaren) samen met wethouder Jan Dijkstra een klap gegeven op de startnotitie duurzaamheid. De raad zal hierover na het reces een besluit kunnen nemen.

We hebben recent nog een heel mooi en goed gedocumenteerd onderzoek gekregen naar de behoefte aan woningen. Dat belooft veel voor de woonvisie. Er wordt op alle fronten gewerkt aan ons cultuurbeleid, de onderwijsvisie... Er zijn ook veel mooie verhalen te vertellen over Waadhoeke. Maar kritisch moeten we blijven. 

Wim Hokken - Raadslid SAM Waadhoeke